?? dawać rady – psycholog nie daje rad, nie podaje gotowych rozwiązań, nie podejmuje decyzji za pacjenta. Może podzielić się swoimi myślami, postawić hipotezę, jednak to pacjent decyduje o sobie i swoich decyzjach.
?? sugerować – psycholog może zaproponować ćwiczenie w trakcie sesji lub zadanie do wykonania samodzielnie poza gabinetem. Sugerowane działania powinny być nawiązaniem do tematu spotkania i uzasadnione, w jakim celu się odbywają. Psycholog nie sugeruje, co pacjent „powinien” zrobić ani co będzie dla niego „najlepsze”.
?? mówić co myśli i czuje – dużo zależy od nurtu, w jakim pracuje terapeuta. W większości przypadków, psycholog nie będzie dzielił się z pacjentem swoimi uczuciami, chyba, że uzna, że będzie to miało korzystny wpływ na proces terapeutyczny. Terapeuta mówi o swoich myślach jako postawienie hipotezy, pytania, poszerza perspektywę pacjenta lub prowadzi psychoedukację.
?? kontaktować się pomiędzy sesjami z pacjentem – zasady kontaktu poza gabinetem ustalane są w trakcie zawierania kontraktu terapeutycznego. Uzgadniania jest forma komunikowania się oraz określa się sytuację, w których kontakt jest uzasadniony (np. przełożenie wizyty). Terapeuta nie utrzymuje koleżeńskich stosunków z pacjentem, zarówno spotkań, jak i kontaktu telefonicznego czy mailowego.
?? przytulić pacjenta – nurt psychodynamiczny jasno mówi – zdecydowanie nie! Terapeuta nie utrzymuje z pacjentem żadnych kontaktów fizycznych, wlicza się w to również na przykład podanie ręki na przywitanie. Kodeks etyki zawodowej zawiera punkt, w którym uwzględnione jest trzymanie profesjonalnych granic kontaktu pomiędzy pacjentem a terapeutą. Są jednak nurty i techniki pracy z ciałem, gdzie kontakt fizyczny jest dopuszczalny, a czasami wręcz wymagany.
?? pracować z kimś z rodziny pacjenta – i tak i nie. Jeśli terapeuta pracuje z osobą przed 18 rokiem życia, może konsultować się z rodzicami pacjentami w celu zebrania informacji, wywiadu, monitorowania postępów czy dawania informacji zwrotnych. Jeśli jednak uczęszczasz na terapię i chciałbyś polecić swojego specjalistę przyjaciółce, mamie, partnerowi – terapeuta nie powinien rozpoczynać procesu z bliskimi pacjenta, ze względu na konflikt interesów (np. historie czy dane będą się pokrywać, a terapeuta zna już je z innej perspektywy. To mogłoby zaburzyć obiektywizm specjalisty.)
?? odwołać sesję, odmówić prowadzenia terapii – tak. Terapeuta też człowiek. 🙂 Choruje, doświadcza losowych zdarzeń w życiu, czy bierze urlop. Nie ma najlepszego momentu na odwołanie sesji, gdyż każdy pacjent może doświadczać różnych trudnych sytuacji, np. kryzysu. Istotnym jest, aby o odwołaniu sesji informować odpowiednio wcześniej, dotyczy to zarówno pacjenta, jak i terapeuty. Specjalista może odmówić terapii, jeśli stwierdzi, że nie ma odpowiednich kwalifikacji do rozpoczęcia leczenia, kontrakt terapeutyczny jest notorycznie łamany przez pacjenta lub w trakcie spotkań proces ulega zmianie i wymaga np. włączenia innych specjalistów.
?? spotkać się z pacjentem prywatnie – zdecydowanie nie. Terapeuta pracuje z pacjentem w gabinecie. Relacja nie wychodzi poza czas sesji, gdyż mogłoby to zaburzyć proces, obiektywizm. Trzymanie się granic w kontakcie oraz zachowanie ról jest istotnym elementem relacji terapeutycznej.